06 Ngành bị ảnh hưởng bởi hiện tượng tảo nở hoa

Nước là nguồn tài nguyên quan trọng của toàn cầu. Tuy nhiên hiện tượng tảo nở hoa trên các khu vực ao hồ, sông, bể chứa, biển đã và đang gây ra nhiều tác hại cho cả môi trường và nền kinh tế. Trong đó có 06 ngành công nghiệp bị ảnh hưởng nặng nề được đề cập chi tiết trong bài viết dưới đây.

Ngành cung cấp nước sạch

Nước trong nhiều bể chứa thường xuyên bị ứ đọng dẫn đến hình thành hiện tượng tảo nở hoa. Sự phát triển của tảo lam ngày càng nhiều sẽ gây ra những ảnh hưởng tiêu cực đến cả bể chứa. Chẳng hạn như một số loại tảo nở hoa sẽ tạo ra những hợp chất gây mùi hôi là geosmin và MIB, khiến nước có mùi. Điều này làm ảnh hưởng đến chất lượng nguồn nước khiến khách hàng lo lắng và ái ngại khi sử dụng nguồn nước này.

Tảo nở hoa còn có thể tạo ra nhiều độc tố gây hại nghiêm trọng cho những người tiếp xúc phải. Một số triệu chứng thường gặp đó là đau đầu, viêm phổi, gặp phải các vấn đề về đường hô hấp và hệ tiêu hoá. Thậm chí, khi tiếp xúc thời gian lâu dài với các nguồn nước có chứa độc tố tảo có thể gây suy gan, thận, thoái hóa thần kinh,...

Hiện tượng tảo nở hoa còn gây ra một số vấn đề cho hệ thống vận hành của các nhà máy xử lý nước chẳng hạn như gây tắc bộ lọc. Do đó, các nhà máy xử lý nước cần phải theo dõi sát sao tình trạng các loài tảo, các nồng độ về độc tố tảo trong nước để có thể kịp thời đưa ra các khung cảnh báo và những biện pháp kiểm soát, xử lý nước cho phù hợp.

Ngành sản xuất điện năng

Các bể làm mát và bể lắng trong các cơ sở sản xuất điện thường nông, chảy chậm và có nhiệt độ cao. Kết hợp với lượng chất dinh dưỡng dư thừa trong nước cấp hoặc việc sử dụng hóa chất đã tạo ra môi trường lý tưởng cho tảo nở hoa.

Trong quá trình sản xuất điện năng, để loại bỏ các tạp chất trong bể chẳng hạn như lượng chất rắn hoà tan thì các bể chứa nước làm mát sẽ phải thải một phần nước ra môi trường. Điều này dẫn đến tình trạng tăng lượng nước ô nhiễm và phát tán tảo nở hoa ra môi trường. Mặt khác, tình trạng tảo nở hoa còn có thể gây nên tình trạng làm tắc máy bơm và ảnh hưởng đến các mạch điện. 

Ở hầu hết các quốc gia, các tổ chức như Cơ quan Bảo vệ Môi trường Hoa Kỳ (EPA) đã đặt ra các giới hạn nước thải để kiểm soát việc xả các chất gây ô nhiễm tiềm ẩn vào môi trường. Các thông số nước thải phải tuân theo giới hạn cho phép, chẳng hạn như các quy định của NPDES, thường bao gồm pH, BOD và TSS. Tuy nhiên tình trạng tảo nở hoa đã khiến cho nhiều doanh nghiệp khó đạt được các tiêu chuẩn này.

Ngành xử lý nước thải

Việc dư thừa các chất dinh dưỡng có trong nước mưa, phân bón chảy vào các vùng nước cạn, nước tù đọng cùng với nhiệt độ nóng dần lên đã làm cho tình trạng tảo nở hoa bùng phát tại các đầm, hồ chứa nước thải.

Hiện tượng tảo nở hoa làm tăng nhu cầu oxy sinh hóa (BOD), pH và tổng chất rắn lơ lửng (TSS).  Trong đó:

• Nồng độ BOD cao cho thấy ô nhiễm sinh học và suy giảm lượng oxy hòa tan trong nước.

• Mức TSS cao cho thấy một số lượng đáng kể các hạt chất rắn lớn trong nước có thể làm tắc hệ thống tưới tiêu, chẳng hạn như bộ lọc và đường ống phân phối.

Để giảm tác động của việc xả nước thải đối với môi trường và đời sống thủy sinh, EPA (Cơ quan Bảo vệ Môi trường) đã đặt ra các giới hạn xả thải đối với BOD, TSS và phốt pho trong nước thải. Do đó, muốn đạt được các tiêu chuẩn về giới hạn nước thải đã đề ra, các doanh nghiệp, nhà máy xử lý nước thải cần phải kiểm soát được tình trạng tảo nở hoa thì mới có thể làm giảm được các chất ô nhiễm tràn vào nguồn nước.

Ngành nông nghiệp 

Gần 60% lượng nước ngọt khai thác trên thế giới được sử dụng cho tưới tiêu trong nông nghiệp và trồng trọt. Chất lượng nguồn nước này phụ thuộc vào nguồn nước, chẳng hạn như nước ở đầu nguồn, nước tại cái đập nước, sông ngòi, nước thải tái sử dụng. Theo Cơ quan Bảo vệ Môi trường Hoa Kỳ, chỉ riêng ở Hoa Kỳ đã có hơn 2,2 triệu trang trại nông nghiệp.

Thế nhưng có một số rủi ro khi sử dụng các nguồn nước này dùng để tưới tiêu đó là dùng phải nguồn nước bị nhiễm khuẩn do tảo nở hoa. Người nông dân làm việc tại những khu vực này sẽ có nguy cơ hít phải chất độc từ hệ thống tưới tiêu trên cao khi nguồn nước này chứa đầy tảo nở hoa. Một số triệu chứng thường gặp là phát ban, buồn nôn, nôn, khó thở, thậm chí là tử vong.

Khi cây trồng tiếp xúc với nồng độ tảo độc cao có thể tích tụ đến mức mà ngay cả một khẩu phần ăn nhỏ cũng vượt quá giá trị hướng dẫn của WHO về mức cho phép. Do đó, không nên sử dụng nguồn nước có tình trạng tảo nở hoa để tưới tiêu cho cây trồng và chăn nuôi.

Việc tiêu thụ nguồn nước này có thể dẫn đến nhiều ảnh hưởng xấu đến sức khoẻ con người như tổn thương gan, động kinh. Các loài động vật chăn nuôi trong trang trại dễ bị chết đột ngột. Tiếp xúc với nguồn nước bị ô nhiễm còn làm giảm sản lượng sữa và trứng,... Ngoài ra, tảo nở hoa vượt quá mức kiểm soát cũng có thể gây ra nhiều ảnh hưởng tiêu cực về chi phí vận hành khi làm tắc nghẽn, hạn chế hiệu suất hoạt động của hệ thống tưới tiêu trong nông nghiệp.

Hồ cảnh quan tự nhiên

Tảo nở hoa ngày càng bùng phát nghiêm trọng, chúng xảy ra thường xuyên và kéo dài hơn. Đây là kết quả nghiên cứu về hiện tượng tảo nở hoa trong hơn 30 năm tại 71 hồ lớn ở 33 quốc gia trên toàn thế giới. Michalak, tác giả của nghiên cứu giải thích: “ Chúng tôi thấy rằng hiện tượng tảo nở hoa vào mùa hè sẽ tăng lên hơn 68% ở các hồ. Điều này có nghĩa là tảo nở hoa thực sự ngày càng lan rộng và bùng phát dữ dội. ”

Thông tin được đăng tải bởi các kênh truyền thông cho biết, trong năm nay đã có hơn 400 vùng nước tại Hoa Kỳ xuất hiện tình trạng tảo nở hoa. Hơn nữa, 87% các vùng nước này là hồ giải trí, hồ cảnh quan tự nhiên đã phải đóng cửa do có nguy cơ chứa chất độc nguy hiểm. Các loại độc tố tảo như microcystin có thể gây ra những ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe do đó việc bơi lội, chèo thuyền hay thậm chí đi bộ xung quanh hồ cũng khiến bạn có nguy cơ nhiễm bệnh.

Ngành nuôi trồng thuỷ sản

Tình trạng tảo nở hoa trong nuôi trồng thuỷ sản có thể gây ra nhiều ảnh hưởng đến các loại thuỷ sản thông qua việc thay đổi chất lượng nước, nước có mùi, thay đổi vị và bị ảnh hưởng bởi các độc tố tảo.  Những độc tố này cũng có thể giết chết các loài thuỷ sản đang nuôi trồng hoặc làm giảm tốc độ tăng trưởng của chúng. Tảo nở hoa sẽ làm cạn kiệt lượng oxy hòa tan trong nước dẫn đến các chết của hàng loạt sinh vật thuỷ sinh kể cả các loại trai, hến, sò hay thực vật phù du,...

Đối với con người khi tiêu thụ các loại tôm cá, thuỷ hải sản sinh sống trong nguồn nước có tảo độc trong 15 phút đến 10 giờ sẽ có thể gặp phải những triệu chứng như tê chân, tay, mất khả năng phối hợp, chóng mặt,... Một số trường hợp nghiêm trọng có thể dẫn đến tê liệt, suy hô hấp, thậm chí đe dọa đến tính mạng. Những lo ngại về an toàn thực phẩm về thuỷ hải sản nuôi trồng ước tính gây thiệt hại đến 40 triệu USD mỗi năm tại Hoa Kỳ.